Tác giả : Hà Đăng

Hiệp định Pa-ri về Việt Nam và ý nghĩa của nó

Việc ký kết Hiệp định Pa-ri về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam là thắng lợi tổng hợp trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ của dân tộc ta, nhất là trên các mặt trận quân sự, chính trị và ngoại giao. Với thắng lợi này, dân tộc ta đã thực hiện được mục tiêu "đánh cho Mỹ cút", tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện mục tiêu "đánh cho ngụy nhào", hoàn thành giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Ba mươi lăm năm đã qua kể từ ngày 27-1-1973, ngày Hiệp định Pa-ri về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết.

Như đối với bất cứ sự kiện lịch sử nào, đối với Hiệp định Pa-ri về Việt Nam cũng vậy, độ lùi về thời gian càng xa, sự đánh giá càng trở nên toàn diện, đầy đủ và sâu sắc hơn. Cho đến nay, vẫn còn như mới nguyên những câu hỏi từng được đặt ra, từng được giải đáp và ngày nay, tiếp tục được khẳng định một cách mạnh mẽ hơn, chắc chắn hơn. Đó là: Con đường nào dẫn tới cuộc đàm phán Pa-ri? Đâu là thực chất của cuộc đàm phán? Đâu là nội dung và ý nghĩa của Hiệp định Pa-ri, nhất là đối với Đại thắng mùa Xuân năm 1975? Và, một câu hỏi mới không kém phần quan trọng: Đâu là tầm vóc phát triển của đất nước ta ngày nay?

Con đường nào dẫn đến cuộc đàm phán?

Có thể nói gọn, đó là con đường đấu tranh quyết liệt giữa ta và địch trên chiến trường và chỉ có thắng lợi trên chiến trường mới buộc địch phải tới bàn đàm phán.

Cuối năm 1964 đầu năm 1965, trước những đòn tiến công mãnh liệt của quân và dân miền Nam, cả về quân sự và chính trị, chiến lược "chiến tranh đặc biệt" của Mỹ đã phá sản. Ngụy quân và ngụy quyền Sài Gòn đứng trước nguy cơ sụp đổ. Để hòng cứu vãn tình thế, Mỹ thay đổi chiến lược, từ "chiến tranh đặc biệt" chuyển thành "chiến tranh cục bộ", thực chất là "Mỹ hóa" cuộc chiến tranh. Một mặt, Mỹ ồ ạt đưa quân chiến đấu vào miền Nam; mặt khác, tiến hành chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân chống lại miền Bắc, đưa chiến tranh xâm lược ra cả nước ta. Ba năm 1965, 1966, 1967 là thời gian Mỹ điên cuồng leo thang chiến tranh. Để lừa bịp dư luận, chính quyền Giôn-xơn rêu rao "miền Bắc xâm lược miền Nam" và mở cuộc vận động "ngoại giao hòa bình", đòi "miền Bắc đình chỉ thâm nhập người và dụng cụ chiến tranh vào miền Nam, rút quân khỏi miền Nam" và "đàm phán không điều kiện với Mỹ".

Về phía ta, ngay từ đầu, Đảng ta đã nhận định rằng, Mỹ buộc phải "Mỹ hóa" cuộc chiến tranh là vì chúng đang ở trong thế bị động về chiến lược. Mặc dù Mỹ đưa vào miền Nam mấy chục vạn quân và đánh phá ác liệt miền Bắc, nhưng lực lượng so sánh giữa ta và địch không có thay đổi lớn. Ta có cơ sở chắc chắn để giữ vững thế chủ động trên chiến trường, đánh bại âm mưu trước mắt và lâu dài của địch. Trên thực tế, Mỹ càng leo thang chiến tranh thì càng vấp phải những đòn giáng trả mãnh liệt của ta, cuối cùng, càng thấy đất trời mù mịt. Về mặt ngoại giao, ta nêu cao chính nghĩa của cuộc chiến đấu, bóc trần bộ mặt xâm lược và tính chất nguy hiểm của các hành động leo thang chiến tranh cùng thủ đoạn đàm phán hòa bình giả hiệu của địch. Ta kiên quyết đòi Mỹ chấm dứt xâm lược, rút hết quân ra khỏi miền Nam, chấm dứt vô điều kiện mọi hành động chiến tranh chống miền Bắc. Điều kiện tiên quyết của ta cho đàm phán là: chỉ khi nào Mỹ chịu chấm dứt ném bom, Việt Nam dân chủ cộng hòa mới nói chuyện với Mỹ.

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân miền Nam trong Tết Mậu Thân năm 1968 cùng với thắng lợi của miền Bắc đánh bại chiến tranh phá hoại đã làm lung lay ý chí xâm lược của Mỹ. Đêm ngày 31-3-1968, phát biểu ý kiến trên đài truyền hình Mỹ, Tổng thống Giôn-xơn thừa nhận thảm bại trong Tết Mậu Thân và thông báo, đã ra lệnh chấm dứt mọi cuộc tiến công bằng máy bay và tàu chiến chống miền Bắc Việt Nam, trừ khu vực phía Bắc khu phi quân sự. Ông ta còn cam kết "sẵn sàng đi bước đầu tiên trên con đường xuống thang" và không ra tranh cử tổng thống thêm một nhiệm kỳ nữa.

Trong tình thế đã thay đổi có lợi cho ta, bằng một đòn tiến công ngoại giao mới, ta chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán với Mỹ.

Tầm vóc phát triển của đất nước ngày nay

Kỷ niệm 35 năm ngày ký kết Hiệp định Pa-ri về Việt Nam, chúng ta nhớ lại chiến công to lớn và cả những bài học quý giá của nền ngoại giao Việt Nam thời chống Mỹ cứu nước. Chúng ta nhận thức một cách sâu sắc rằng, trong chiến tranh cũng như trong xây dựng hòa bình, để tạo nên sức mạnh tổng hợp của quốc gia, ngoại giao luôn là một mặt trận.

Kể từ mùa Xuân năm 1975, lịch sử đã sang trang. Cả nước bước vào thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội. Những thành tựu đạt được trong hơn 20 năm đổi mới vừa qua là ngoạn mục, về công nghiệp hóa, hiện đại hóa cũng như về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Chưa bao giờ thế và lực của đất nước lớn mạnh và vị thế quốc tế của nước ta được nâng cao như ngày nay. Nếu kể từ đầu thế kỷ XXI đến nay thì trong 7 năm liền, GDP bình quân hằng năm tăng từ 7,5% đến 8%; riêng 3 năm 2005, 2006 và 2007 là trên 8%. Năm 2007, nước ta trở thành thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và là Ủy viên không Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2008 - 2009.

Năm 2008 này, mục tiêu phấn đấu của chúng ta là đạt mức tăng trưởng GDP cả năm từ 8,5% đến 9%. Có nghĩa là đến cuối năm nay, GDP bình quân đầu người sẽ đạt khoảng 960 USD, vượt qua cái ngưỡng "nước đang phát triển có thu nhập thấp".

Vậy là mùa Xuân Mậu Tý này, dân tộc ta sẽ bước vào năm cuối cùng của trận chiến quyết liệt để đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, trận chiến mà Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2001 - 2010 dự kiến sẽ kéo dài trong 10 năm, nay rút xuống còn 8 năm.

Hà Đăng
Nguồn : Tạp trí Cộng Sản Số 2 (146) năm 2008

nhưng về hiệp định pari thì phải trả lời cả hoàn cảnh nữa chứ ạ.