Nguyễn Đăng Song
Nguy cơ hạt nhân trong thế giới đương đại
Ngày nay, tuy chiến tranh lạnh đã kết thúc, nhiều hiệp định về việc cấm thử bom hạt nhân, cấm phổ biến vũ khí hạt nhân, hạn chế sản xuất, tàng trữ vũ khí hạt nhân, xây dựng các khu vực không có vũ khí hạt nhân... được nhiều nước trên thế giới ký kết thì có một thực tế là nguy cơ hạt nhân vẫn không hề giảm sút, vẫn đang tồn tại một “thế giới hạt nhân” với một kho vũ khí hạt nhân khổng lồ đang sẵn sàng ngày đêm phát hỏa và các chiến lược hạt nhân đầy tham vọng.
Một “thế giới hạt nhân” ngày càng rộng mở
Việc Mỹ ném bom nguyên tử xuống Nhật Bản vào những ngày cuối cùng của chiến tranh thế giới lần thứ II vô hình trung đã đẩy thế giới vào cuộc chạy đua hạt nhân khốc liệt. Từ chỗ chỉ diễn ra giữa Mỹ và Liên Xô, cuộc chạy đua đó đã biến thế giới yên bình thành một “thế giới hạt nhân” ngày càng rộng mở rộng. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia quân sự, “thế giới hạt nhân” hiện nay bao gồm các nhóm nước sau:
- Các cường quốc hạt nhân, gồm: Mỹ, Nga, Pháp, Anh, Trung Quốc. Tập hợp của 5 quốc gia này được gọi là “Câu lạc bộ hạt nhân”. Có thể coi “Câu lạc bộ hạt nhân” là lực lượng hạt nhân chi phối toàn cầu và có ý nghĩa quyết định về an ninh hạt nhân trong thế giới hạt nhân.
- Các quốc gia hạt nhân non trẻ, gồm những nước có tiềm năng đáng kể về kinh tế và kĩ thuật, đã tự chế tạo thành công vũ khí hạt nhân, bao gồm cả bom, đạn hạt nhân và phương tiện mang (máy bay, tên lửa). Tiêu biểu trong nhóm này là Ấn Độ và Pa-ki-xtan. Tuy nhiên, do tiềm năng còn hạn chế, nhóm này có tác động chủ yếu trong phạm vi khu vực.
- Các quốc gia bên ngưỡng cửa hạt nhân là những nước có tiềm năng kinh tế phát triển, đã đầu tư nghiên cứu và đang từng bước làm chủ vũ khí hạt nhân. Trong số các quốc gia này đáng kể là I-ran và CHDCND Triều Tiên. Riêng CHDCND Triều Tiên, sau khi nước này tuyên bố thử hạt nhân ngày 9-10 vừa qua, đã được Nga liệt vào nhóm 2.
- Các quốc gia hạt nhân giấu mặt là các nước thực sự có tiềm năng hạt nhân, song vì nhiều lí do nên chưa công khai vũ khí hạt nhân của mình. Tiêu biểu cho nhóm này là I-xra-en.
“Thế giới hạt nhân” có các đặc trưng nổi bật như: sự đa cực của các quốc gia hạt nhân, trước hết là của các cường quốc hạt nhân; sự phân biệt đẳng cấp trong quan hệ các quốc gia hạt nhân; sự hình thành các cặp hạt nhân đối lập và cơ cấu hình tháp mà ở nóc vẫn là Nga và Mỹ.
Kho vũ khí hạt nhân khổng lồ
Cho đến nay, kho vũ khí hạt nhân của thế giới đã đầy ắp và vô cùng đa dạng trên cả hai phương diện: bom, đạn và phương tiện mang.
Bom, đạn hạt nhân được phát triển hết sức đa dạng, có thể sử dụng ở phạm vi chiến thuật, chiến dịch và chiến lược. Trong phạm vi chiến thuật, đó là các loại đầu đạn, bom, mìn hạt nhân công suất cực nhỏ (0,1 đến 1 kT), có thể bắn bằng pháo trong cự li 10-20km. Loại bom, đạn có công suất tương đương 2 quả bom Mỹ đã ném xuống Nhật Bản 60 năm trước đây, nay chỉ được xếp ở tầm cỡ chiến dịch. Số bom, đạn hạt nhân chủ yếu là loại chiến lược. Đó là các loại bom H, bom 3F (Fisson-Fusson-Fison), bom 3R (Reduced-Residual-Radiation), bom N (Neutron) với các công suất khác nhau: nhỏ (1-10 kT), vừa (10-100 kT), lớn (>100 kT) và cực lớn (1-100 MT).
Ước tính, trên thế giới hiện đang tàng trữ hơn 22 ngàn bom, đạn hạt nhân, chủ yếu là của Mỹ và Nga, đủ phá hủy nhiều lần toàn bộ bề mặt Trái Đất.
Phương tiện mang vũ khí hạt nhân, những năm 1950-1970, chủ yếu là máy bay ném bom chiến lược và một phần máy bay tiêm kích bom. Từ thập niên 1970 lại đây, tên lửa với hàng loạt tính năng ưu việt đã trở thành phương tiện mang chủ yếu. Tên lửa có thể được phóng từ hầm ngầm, trên mặt đất, trên không, tàu chiến, tàu ngầm, trên vũ trụ. Ngày nay, các cường quốc hạt nhân ngay từ lãnh thổ của mình có thể phóng tên lửa liên lục địa mang đầu đạn hạt nhân nguyên khối (mang một đầu) hoặc riêng rẽ (3-10 đầu) tới bất kì điểm nào trên Trái Đất, đủ sức thiêu hủy hàng chục thành phố lớn của một quốc gia trong thời gian chớp nhoáng, với mức sai số nhỏ hơn 100m.
Ở mức độ chiến dịch, chiến thuật, người ta còn sử dụng cả pháo binh, tên lửa đường đạn và tên lửa hành trình làm phương tiện hạt nhân.
Những chiến lược hạt nhân đầy tham vọng
Mọi quốc gia hạt nhân đều có chiến lược hạt nhân của riêng họ. Mục tiêu của chiến lược đối với mỗi quốc gia có khác nhau, với những tham vọng và tính toán khác nhau. Một mặt, vũ khí hạt nhân thể hiện sức mạnh và khả năng răn đe, góp phần nâng cao vị thế của quốc gia. Mặt khác, sự cân bằng về vũ khí hạt nhân cũng góp phần củng cố hoà bình, ngăn ngừa cuộc chiến tranh hạt nhân ở phạm vi toàn cầu, bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia đó cũng như cho các đồng minh của họ.
Tất cả các quốc gia hạt nhân đều cam kết không sử dụng trước đòn đánh hạt nhân, song đều dành cho mình quyền giáng trả hạt nhân cho lực lượng tiến công xâm lược.
Hai cường quốc hạt nhân số một là Nga và Mỹ, tuy đang xúc tiến những bước đi nhằm cắt giảm lực lượng hạt nhân, song vẫn sở hữu một kho vũ khí hạt nhân khổng lồ và đang có xu hướng chế tạo các loại vũ khí hạt nhân “mini” cho tiện bề sử dụng. Pa-ki-xtan và Âën Độ đang trong cơn say rượt đuổi hạt nhân. Một số quốc gia không phê chuẩn hoặc không tham gia Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện và Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Mỹ đẩy mạnh việc xây dựng các hệ thống phòng thủ tên lửa NMD và TMD...
Có thể nói, chưa bao giờ thế giới lại đứng trước hiểm họa hạt nhân to lớn và đầy tiềm ẩn như hiện nay. Kiên trì cấm thử vũ khí hạt nhân toàn diện, xây dựng các khu vực không có vũ khí hạt nhân, giảm triệt để số vũ khí hạt nhân hiện có và duy trì thế cân bằng chiến lược hiện tại... là những vấn đề then chốt để thế giới trở nên an toàn hơn.
Sun Jul 13, 2008 8:45 pm
