Được mệnh danh là "Cáo sa mạc", một chỉ huy quân sự thuộc loại xuất sắc nhất trong hàng ngũ các tướng lĩnh quân đội Đức quốc xã ở Thế chiến thứ hai, thế nhưng Erwin Rommel lại bị bức tử bởi chén thuốc độc của Hitler. Lý do thực sự cho cái chết của ông là một bí ẩn mãi tới tận khi Tòa án quân sự Nurnberg được mở sau Thế chiến thứ hai kết thúc.

Từ chuyện làm “ngứa mắt” Hitler

Khác hẳn với hình tượng chung về phát xít Đức khát máu và tàn bạo, Erwin Rommel là một danh tướng đúng nghĩa. Ông không những nổi tiếng về tài năng hơn người mà còn là một chỉ huy hào hiệp và nhân đức. Những trận đánh ông đã tham gia, những thành công mà ông đã đạt được mặc dù hoàn toàn đem lại lợi ích cho quân đội Đức quốc xã nhưng chưa lần nào vị tướng này bị cáo buộc về tội ác chiến tranh. Không những thế, Erwin Rommel còn nhiều lần cứng rắn từ chối những mệnh lệnh chỉ đạo của Hitler yêu cầu ông phải hành quyết lính và người Do Thái bị bắt giữ ở những mặt trận mà ông chỉ huy.
Là một sĩ quan nổi tiếng ở Thế chiến thứ nhất, Rommel được tặng thưởng Huân chương Pour le Merite vì những chiến công của ông ở mặt trận Ý. Ở Thế chiến thứ hai, Rommel nổi bật lên với vai trò chỉ huy của Sư đoàn Ma trong cuộc tấn công nước Pháp năm 1940 của Đức. Tiếp đó, Rommel nắm giữ vai trò chỉ huy liên quân Ý - Đức, một vai trò mà ông đã thực hiện thành công đến nỗi nó mang lại cho ông biệt danh "Cáo Sa mạc" và được công nhận rộng rãi là chỉ huy quân sự giỏi nhất ở địa hình sa mạc. Sau đó, Rommel còn chỉ huy lực lượng phòng thủ của Đức trong trận Normandie.
Trong thời gian chỉ huy quân đội Đức tại châu Phi (1941-1943), với số quân luôn ít hơn và một lượng xe tăng khá tồi tàn lúc bấy giờ của Đức, Rommel đã đập tan và đẩy lùi nhiều sư đoàn của khối liên minh Anh, Mỹ, Úc và Pháp. Với tài năng cầm quân bậc thầy cùng quân số ít ỏi nhưng Rommel vẫn giáng một đòn nặng nề vào Quân đoàn số 2 của Mỹ tại Tunisia trước khi ông và số quân Đức còn lại buộc phải rút khỏi Bắc Phi trong bất lực khi không còn nguồn tiếp tế để tiếp tục chiến đấu.

Đến tai bay vạ gió

Vào những năm đầu thập niên 40 của thế kỷ trước, trong quân đội Đức quốc xã đã bắt đầu nhen nhóm âm mưu đảo chính Quốc trưởng Adolf Hitler do những tội ác kinh hoàng mà ông ta gây ra. Đứng đầu cuộc đảo chính này là Stauffenberg- Tham mưu trưởng Lực lượng dự bị và Gnther von Kluge- Tổng tư lệnh Mặt trận miền Tây, tức cấp trên trực tiếp của Rommel. Tuy nhiên, cuộc đảo chính này đã bất thành và một cuộc đàn áp thẳng tay đã được thực hiện trong khắp hệ thống quân đội Đức.
Erwin Rommel đã từng được Hitler tín nhiệm và tin tưởng giao phó chịu trách nhiệm đơn vị lính Đức bảo vệ ông ta trong các chuyến viếng thăm Tiệp Khắc sau khi đã xâm chiếm nước đó. Trước khi cuộc xâm lược Ba Lan xảy ra, Erwin Rommel được thăng hàm thiếu tướng khi mới bước qua tuổi 40 và chỉ huy trưởng của Tiểu đoàn Bảo vệ Hitler, chịu trách nhiệm về sự an toàn cho các sở chỉ huy di động của Quốc trưởng trong suốt chiến dịch này.
Nhưng từ tháng 7/1944, khi các cuộc điều tra đang ráo riết tiến hành, nhiều mối liên kết đã chỉ ra sự dính líu chặt chẽ của Rommel đối với âm mưu đảo chính và cả những phụ tá thân tín nhất của ông cũng có liên quan. Tại thời điểm khi cái tên Erwin Rommel nằm trong danh sách đen những tướng lĩnh phản bội của Hitler, Rommel vẫn đang nằm điều trị bởi những vết thương nặng do rạn vỡ xương sọ sau một trận không kích bất ngờ của Không lực Hoàng gia Canada.
Sau khi bị thương, từ bệnh viện dã chiến, Rommel được đưa về nhà riêng ở Herrlingen gần Ulm. Tuy nhiên, trong thời gian nằm điều trị tại gia, Romme bắt đầu nhận được dấu hiệu cảnh báo cho số phận của mình khi biết người cựu Tham mưu trưởng của ông - tướng Hans Speidel, bị bắt chỉ sau một ngày đến thăm ông ở Ulm, đương nhiên là Hans Speidel cũng nằm trong danh sách đen trong việc đảo chính. Cuộc đời đầy vẻ vang và hiển hách của "Cáo sa mạc” đã thực sự chấm dứt khi người chủ mưu vụ ám sát Hitler trong quân đội Đức trong lúc hấp hối đã khai ra tên: "Thống chế Erwin Rommel".
Sự thật là việc Erwin Rommel có tham gia vào âm mưu đảo chính hay không thì tại thời điểm đó vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, sau Chiến tranh thế giới thứ hai, vợ của Rommel đã quả quyết rằng, ông đã chống lại âm mưu đảo chính được thực hiện bởi cấp trên. Nhưng ông vẫn hy vọng một ngày nào đó Hitler sẽ được đem ra xét xử trước công chúng bởi tội ác của hắn.

Nghiệt ngã cái chết "ân sủng"

Vào buổi trưa ngày 14/10/1944, hai vị tướng từ tổng hành dinh của Hitler đi đến nhà của Rommel. Hai người này có tên là Wilhelm Burgdorf và Ernst Maisel- đều là phụ tá của Hitler. Họ đã báo trước cho Rommel hay rằng Hitler phái họ đến để thảo luận "công tác sắp tới" với ông. Sau khi Burgdorf và Maisel đến, mọi người thấy không phải để thảo luận công tác sắp tới của Rommel. Hai người yêu cầu được nói chuyện riêng với Thống chế, và ba người đi vào phòng đọc sách.
Manfred Rommel, con trai của Rommel, sau này kể lại: "Vài phút sau, tôi nghe tiếng cha tôi đi lên lầu và bước vào phòng mẹ tôi. Lúc đó ông rất bình tĩnh và chậm rãi nói: "Cha muốn nói chuyện với mẹ và con rằng trong vòng một phần tư giờ nữa cha sẽ chết... Hitler đang kết tội cha là phản quốc. Xét qua công trạng của cha ở châu Phi, cha sẽ có cơ hội chết bằng thuốc độc. Hai người tướng đã mang thuốc độc đến. Cái chết sẽ đến sau ba giây. Nếu cha chấp nhận, gia đình ta sẽ không phải chịu những biện pháp thường thấy... Cha sẽ được làm lễ an táng cấp nhà nước. Lễ tang đã được chuẩn bị đến chi tiết cuối cùng. Trong vòng một phần tư giờ, con sẽ được bệnh viện ở Ulm báo cho biết cha đã bị tai biến mạch máu não trên đường đi dự họp. Và sự việc đã xảy ra đúng như những gì cha tôi đã nói"- ông Manfred Rommel kể lại.
Cũng chỉ mười lăm phút sau khi vĩnh biệt chồng, bà vợ của Rommel nhận được một cuộc gọi từ bệnh viện. Bác sĩ cho biết hai người phụ tá của Hitler đã mang thi hài của Rommel đến, và đúng như những gì ông đã dặn dò: "Người ta nói rằng Erwin Rommel qua đời vì nghẽn mạch máu não, hiển nhiên là do việc vỡ xương sọ lúc trước. Thật ra, Burgdorf đã cấm khám nghiệm tử thi"- vợ của Erwin Rommel cho biết. Và gia đình tôi sau đó cũng nhận được một bức thư "chia buồn sâu sắc" từ Quốc trưởng Adolf Hitler.



Những thời khắc cuối của Thống chế Rommel



Erwin Rommel
...Mặc chiếc áo jacket cũ bằng da của Binh đoàn châu Phi và cầm cây gậy thống chế, Rommel bước vào chiếc xe cùng với hai người phụ tá của Hitler. "Xe chạy được khoảng 3 km theo con đường ven một khu rừng, tôi và tài xế bước ra, để Rommel và Burgdorf ngồi lại phía sau. Một phút sau, hai người quay lại chiếc xe. Rommel đã chết"- Ernst Maisel, một trong hai viên phụ tá của Hitler đã khai về những giây phút cuối trước khi bị bức tử bằng thuốc độc của Danh tướng Rommel trước Tòa án quân sự Nurnberg sau Chiến tranh thế giới thứ hai.