Về champa, tôi không có tài liệu. Về miền Nam thì tôi có quyển này của ông Sơn Nam, hay lắm, nói về cuộc khẩn hoang:
http://www.mediafire.com/?hsvwyr1bksjani4(File PRC, đọc = Mobipocketreader)
Để tôi tìm thử xem. Tôi chỉ biết sơ là như sau (niên đại thôi):
-Thời hậu Lê, vua Lê Thánh Tông đi đánh Chiêm Thành , Đến năm 1471 lãnh thổ phía nam của Đại Việt tiến đến đèo Cù Mông (bắc Phú Yên ngày nay).
-Năm 1611, chúa Nguyễn Hoàng tiến chiếm vùng đất của Chiêm Thành mà ngày nay là Phú Yên
-Năm 1655, chúa Nguyễn Phúc Tần tiến chiếm vùng Khánh Hòa của Chiêm Thành
- Năm 1693, tướng Nguyễn Hữu Cảnh sát nhập phần còn lại của vương quốc Chiêm Thành là Bình Thuận, Ninh Thuận
-Năm 1698, Nguyễn Hữu Cảnh vào Sài Gòn lập dinh
-Năm 1708, Mạc Cửu người khai phá vùng đất Hà Tiên, Kiên Giang xin nội thuộc chúa Nguyễn
-Từ năm 1736-1739, Mạc Thiên Tứ khai phá thêm vùng đất Cà Mau, Bạc Liêu, Cần Thơ đưa vào lãnh thổ Đàng Trong.
- Năm 1755, vua Chân Lạp là Nặc Nguyên sau khi bị chúa Nguyễn Phúc Khoát đánh bại đã dâng vùng đất Tân An, Gò Công để cầu hòa
-Năm 1757, chúa Nguyễn Phúc Khoát hỗ trợ hoàng thân Nặc Tôn (Outey II) lên ngôi và bảo vệ trước sự tấn công của Xiêm La, vua Nặc Tôn đã dâng từng phần vùng đất ngày nay là Châu Đốc, Sa Đéc, Vĩnh Long, Trà Vinh cho chúa Nguyễn
- Năm 1830, vua Minh Mạng sát nhập vùng Tây Nguyên vào lãnh thổ Việt Nam.
Anh có thể xem qua tồ-píc nầy:
http://lichsuvn.info/forum/showthread.php?t=13794Hừm. Sách vở chả nhắc nhiều tới vụ Nam tiến thần thánh này.