- Sau cách mạng 1905/1907, Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga Hoàng Ni-cô-lai II. - Năm 1914, Nga hoàng đã đẩy nhân dân Nga vào cuộc đấu tranh chống đế quốc, gây nên hậu quả nghiêm trọng cho đất nước: kinh tế suy sụp, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi, quân đội lien tiếp thua trận… Mọi nỗi khổ đè nặng lên các tầng lớp nhân dân, công nhân Nga và hơn 10 dân tộc trong đế quốc Nga. - Phong trào phản đối chiến tranh, đòi lật đổ Nga hoàng lan rộng khắp trong nước. Chính phủ Nga hoàng ngày càng tỏ ra bất lực, không còn khả năng tiếp tục thống trị được nữa. Nước Nga đã tiến sát tới một cuộc cách mạng.
2. Từ cách mạng tháng Hai đến cách mạng tháng Mười.
- Tháng 2/1917, cuộc cách mạng tư sản bùng nổ ở Nga. + 9 vạn nữ công nhân ở thủ đô Pê-tơ-rô-grát (nay là Xanh Pê-téc-bua) biểu tình. + Phong trào nhanh chóng lan rộng toàn thành phố và chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang. + Quân khởi nghĩa chiếm được các công sở, bắt các tướng tá của Nga hoàng. Chế độ quân chủ chuyên chế sụp đổ. + Chỉ trong vòng 8 ngày, trên phạm vi cả nước, quần chúng nhân dân đã vùng dậy lật đổ chế độ cũ. Nước Nga trở thành nước cộng hoà. - Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai thắng lợi. Nước Nga có hai chính quyền song song tồn tại: Các Xô viết của giai cấp vô sản và Chính phủ lâm thời của tư sản. - Trước tình hình đó, Lê-nin và Đảng Bô-sê-vích đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng, lật đổ chính phủ tư sản lâm thời + Cuộc khởi nghĩa bắt đầu đêm 24/10 (6/11). Các đội cận vệ đã nhanh chóng chiếm được những vị trí then chốt của thủ đô. Đêm 25/10 (7/11), quân khởi nghĩa chiếm Cung điện Mùa Đông. Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ. + Tiếp theo thắng lợi ở Pê-tê-rô-grat, chính quyền Xô viết được thành lập ở Mát-cơ-va. Đầu năm 1918, cách mạng xã hội chủ nghĩa giành được thắng lợi trên đất nước Nga rộng lớn