:cat: a. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh:
- Sù gièng nhau:
+ NÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp, tù cung, tù cÊp.
+ X· héi: N«ng d©n lµ lùc l­îng s¶n xuÊt chÝnh, x· héi h×nh thµnh hai giai cÊp c¬ b¶n: N«ng d©n vµ ®Þa chñ phong kiÕn.
+ Quan hÖ bãc lét ®Þa t« lµ phæ biÕn.
+ VÒ chÝnh trÞ: H×nh thµnh chÕ ®é phong kiÕn ph©n quyÒn.
- Sù kh¸c nhau:
+ ChÕ ®é phong kiÕn ph­¬ng §«ng xuÊt hiÖn sím h¬n ph­u¬ng T©y, do yªu cÇu lµm thuû lîi phôc vô n«ng nghiÖp , ®oµn kÕt chèng ngo¹i x©m, ®· h×nh thµnh quèc gia lín.
+ ChÕ ®é phong kiÕn ph­¬ng T©y xuÊt hiÖn muén h¬n, vµo n¨m 476 do sù sôp ®æ cña ®Õ quèc R«ma vµ s©m nhËp cña ng­êi Giecman, ®· h×nh thµnh nh÷ng thÕ lùc l·nh chóa c¸t cø.
b. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn:
- Sù gièng nhau:
+ VÒ kinh tÕ: Ngoµi n«ng nghiÖp, thñ c«ng nghiÖp vµ th­¬ng nghiÖp ®Òu ph¸t triÓn, thµnh thÞ ®· tan ra ®êi.
+ VÒ chÝnh trÞ: H×nh thµnh chÕ ®é phong kiÕn tËp quyÒn. XuÊt hiÖn nhµ n­íc chuyªn chÕ trung ­¬ng tËp quyÒn, vua cã quyÒn uy truyÖt ®èi.
+ VÒ t­ t­ëng: LÊy t«n gi¸o lµm c¬ së lý luËn cho chÕ ®é thèng trÞ (Nho gi¸o ë Trung Quèc; Håi gi¸o ë Ên §é; Thiªn Chóa gi¸o ë ph­¬ng T©y.
- Sù kh¸c nhau:
+ ChÕ ®é phong kiÕn tËp quyÒn ë ph­¬ng T©y diÔn ra muén h¬n ë ph­¬ng §«ng, kho¶ng thÕ kû XIII ®Õn XIV, cã thÞ d©n gióp ®ì.
+ Giai cÊp thèng trÞ cña ph­u¬ng §«ng lµ ®Þa chñ, quý téc phong kiÕn. Cßn ë ph­u¬ng T©y lµ thÕ lùc quý téc, t¨ng n÷ cÊu kÕt víi nhau, bãc lét n«ng n« tµn b¹o.
+ Giai cÊp bÞ trÞ ë ph­¬ng §«ng lµ ng­êi n«ng d©n t¸ ®iÒn, cuéc sèng cã phÇn dÏ chÞu h¬n ng­êi n«ng n« ë ph­¬ng T©y.
+ M©u thuÉn giai cÊp trong x· héi phong kiÕn ph­¬ng T©y gay g¾t h¬n ph­u¬ng §«ng (lý gi¶i phÇn nµo sù sôp ®æ sím cña chÕ®é phong kiÕn ph­¬ng T©y).
+ VÒ t­ t­ëng: Sù can thiÖp cña t¨ng n÷ ph­¬ng T©y vµo bé m¸y nhµ n­íc c«ng khai, chÆt chÏ h¬n ph­¬ng §«ng.
c. Qu¸ tr×nh suy vong:
- Sù gièng nhau: Do m©u thuÉn giai cÊp gi÷a n«ng d©n víi quý téc phong kiÕn.
- Sù kh¸c nhau:
+ ë phu­¬ng §«ng cã sù x©m nhËp cña chña nghÜa thøc d©n nªn m©u thuÉn d©n téc, giai cÊp ®· lµm chÕ ®é phong kiÕn suy yÕu, khñng ho¶ng (thÕ kû XVIII – XIX). Nh©n d©n ph­¬ng §«ng ph¶i tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n chèng thøc d©n, lËt ®æ phong kiÕn (thÕ kû XX).
+ ë ph­¬ng T©y c¸c ph¸t kiÕn ®Þa lý ®· t¹o diÒu kiÖn cho chñ nghÜa t­ b¶n xuÊt hiÖn trong lßng x· héi phong kiÕn, giai cÊp t­ s¶n ®· l·nh ®¹o nh©n d©n lµm cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n lËt ®æ chÕ ®é phong kiÕn. Chñ nghÜa t­ b¶n ph¸t triÓn ë ph­¬ng T©y sím h¬n ë ph­¬ng §«ng (thÕ kû XVII).